Cieśnina Bransfielda (Zélée, rocas)
Cieśnina Bransfielda – akwen między najdalej na północ wysuniętą częścią Półwyspu Antarktycznego (Trinity Peninsula) a położonym na zachód od niego archipelagiem Szetlandów Południowych. Średnia szerokość około 60 mil morskich (110 km), długość około 200 Mm (360 km). Cieśninę nazwał w 1825 James Weddell, na cześć Edwarda Bransfielda, innego brytyjskiego odkrywcy.
Szczegółowa rzeźba dna nie jest do tej pory rozpoznana. Dotychczasowe badania wskazują, że pod względem geologicznym stanowi najprawdopodobniej dolinę ryftową, która powstała wskutek ekstensji w obrębie kontynentalnego łuku wulkanicznego. Wulkanizm ten miał miejsce ok. 20 milionów lat temu i zakończył się, podczas gdy ekstensja rozpoczęła się nie dawniej niż 4 miliony lat temu, a aktywność wulkaniczna w cieśninie rozpoczęła się ok. 300 tysięcy lat temu i trwa nadal. Otwarcie cieśniny miało miejsce w związku z subdukcją pozostałości płyty oceanicznej Phoenix pod Szetlandy Południowe. Cieśnina ma strome stoki i względnie wyrównane dno, z którego wznoszą się samotne wulkaniczne góry podwodne o wysokości przekraczającej 1500 m. W przedłużeniu linii występowania gór podwodnych znajdują się dwa nadwodne wulkany – Deception Island (okresowo czynny, tworzy wielką kalderę, do której można wpłynąć statkiem) w południowej części cieśniny i stożek wulkaniczny Bridgeman Island w północnej części cieśniny. Maksymalne głębokości Cieśniny Bransfielda przekraczają 2200 m.
Szelf wzdłuż wybrzeży Szetlandów Południowych jest wąski, porozcinany głębokimi i krótkimi dolinami glacjalnymi stanowiącymi przedłużenie fiordów tworzących cieśniny między wyspami tego archipelagu i rozcinających niektóre wyspy (np. Zatoka Admiralicji na Wyspie Króla Jerzego). Szelf przy wybrzeżach Półwyspu Antarktycznego szeroki, porozcinany systemami głębokich, zatopionych fiordów.
Szczegółowa rzeźba dna nie jest do tej pory rozpoznana. Dotychczasowe badania wskazują, że pod względem geologicznym stanowi najprawdopodobniej dolinę ryftową, która powstała wskutek ekstensji w obrębie kontynentalnego łuku wulkanicznego. Wulkanizm ten miał miejsce ok. 20 milionów lat temu i zakończył się, podczas gdy ekstensja rozpoczęła się nie dawniej niż 4 miliony lat temu, a aktywność wulkaniczna w cieśninie rozpoczęła się ok. 300 tysięcy lat temu i trwa nadal. Otwarcie cieśniny miało miejsce w związku z subdukcją pozostałości płyty oceanicznej Phoenix pod Szetlandy Południowe. Cieśnina ma strome stoki i względnie wyrównane dno, z którego wznoszą się samotne wulkaniczne góry podwodne o wysokości przekraczającej 1500 m. W przedłużeniu linii występowania gór podwodnych znajdują się dwa nadwodne wulkany – Deception Island (okresowo czynny, tworzy wielką kalderę, do której można wpłynąć statkiem) w południowej części cieśniny i stożek wulkaniczny Bridgeman Island w północnej części cieśniny. Maksymalne głębokości Cieśniny Bransfielda przekraczają 2200 m.
Szelf wzdłuż wybrzeży Szetlandów Południowych jest wąski, porozcinany głębokimi i krótkimi dolinami glacjalnymi stanowiącymi przedłużenie fiordów tworzących cieśniny między wyspami tego archipelagu i rozcinających niektóre wyspy (np. Zatoka Admiralicji na Wyspie Króla Jerzego). Szelf przy wybrzeżach Półwyspu Antarktycznego szeroki, porozcinany systemami głębokich, zatopionych fiordów.
Mapa - Cieśnina Bransfielda (Zélée, rocas)
Mapa
Kraj (państwo) - Antarktyda
Antarktyda – kontynent położony najdalej na południe Ziemi, na którym znajduje się geograficzny biegun południowy. Jest położony w rejonie Antarktyki na półkuli południowej, niemal w całości na południe od koła podbiegunowego i otoczony przez Ocean Południowy. Ma powierzchnię 14,2 mln km², jest piątym co do wielkości kontynentem po Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Ameryce Południowej, prawie dwa razy większym od Australii. Około 98% Antarktydy pokrywa polarna czapa lodowa o średniej grubości 1,9 km, która rozciąga się do wszystkich, prócz wysuniętych najbardziej na północ krańców Półwyspu Antarktycznego.
Pod względem średnich warunków Antarktyda to najzimniejszy, najsuchszy i najbardziej wietrzny kontynent, ma także najwyższą średnią wysokość ze wszystkich kontynentów. Antarktyda jest uznawana za kontynent pustynny, z roczną sumą opadów równą 200 mm wzdłuż wybrzeża i znacznie mniej w głębi lądu. Temperatura na Antarktydzie spada poniżej. Kontynent nie ma stałych mieszkańców, ale w ciągu roku od 1000 do ponad 4000 osób przebywa na stacjach badawczych rozsianych po całym kontynencie. Tylko organizmy przystosowane do zimna są w stanie przetrwać na Antarktydzie, w tym wiele gatunków archeonów, bakterii, grzybów, protistów, niektóre rośliny i niektóre zwierzęta, w tym nicienie, niesporczaki, pingwiny, płetwonogie i roztocze. Zbiorowiska roślinne mają charakter tundry.
Pod względem średnich warunków Antarktyda to najzimniejszy, najsuchszy i najbardziej wietrzny kontynent, ma także najwyższą średnią wysokość ze wszystkich kontynentów. Antarktyda jest uznawana za kontynent pustynny, z roczną sumą opadów równą 200 mm wzdłuż wybrzeża i znacznie mniej w głębi lądu. Temperatura na Antarktydzie spada poniżej. Kontynent nie ma stałych mieszkańców, ale w ciągu roku od 1000 do ponad 4000 osób przebywa na stacjach badawczych rozsianych po całym kontynencie. Tylko organizmy przystosowane do zimna są w stanie przetrwać na Antarktydzie, w tym wiele gatunków archeonów, bakterii, grzybów, protistów, niektóre rośliny i niektóre zwierzęta, w tym nicienie, niesporczaki, pingwiny, płetwonogie i roztocze. Zbiorowiska roślinne mają charakter tundry.